Geschiedenis van het perspectief

PERSPECTIEFTEKENEN | geschiedenis

We beginnen bij de Grieken en de Romeinen

Diepte was altijd al een boeiend onderwerp voor kunstenaars

De geschiedenis van het perspectief gaat terug naar de klassieken.  Het schijnt dat zowel de Grieken als de Romeinen zich al in het begrip perspectief hebben verdiept. Dat er sprake was van een soort afbeeldingen in vlakken besefte men wel maar hoe het nu echt zat was nog niet echt duidelijk. Daarna zakte de belangstelling voor perspectief wat weg, Zoals in de vroege middeleeuwen veel op dergelijk gebied verloren ging.

De religieuze boodschap

In de Middeleeuwen lag bij de schilderkunst duidelijk de nadruk op het overbrengen van een religieuze boodschap. Wat vooral kwam omdat de opdrachtgevers in het algemeen in de richting van kerken of kloosters gezocht moeten worden.  En die schilderijen waren niet zomaar fraaie afbeeldingen maar meer handleidingen hoe je je moest gedragen. Zaken als hemel en hel werden geïntroduceerd in deze periode. Als lokker dan wel als afschrikwekkende toekomst. Voor de geschiedenis van het perspectief is dit geen al te boeiende periode

Het onderwerp kwam vanzelfsprekend vooraan te staan

En als de religieuze boodschap voldoende overkwam dan was het wel goed. Het behandelde onderwerp wordt prominent in beeld gebracht en aan de juiste verhoudingen heeft men al helemaal geen boodschap. De belangrijkste persoon kwam vooraan. Wel lijkt er hier en daar wel wat met atmosferisch perspectief geëxperimenteerd te worden.

Meer belangstelling voor perspectief in de renaissance

De Renaissance uit de 15e en 16e eeuw had ook hier zijn vernieuwende invloed. De mens werd meer centraal gezet in de schilderkunst. Maar er werd vooral meer wetenschappelijk naar schilderijen en naar hun opbouw gekeken.
Belangrijke vertegenwoordigers van deze meer wetenschappelijke stromingen in de kunst zijn ondermeer:

    de Italiaan Leone Battista Alberti (1404 – 1472).
    de Duitser Albrecht Dürer (1471 – 1528).

Vooral de studie van lineair perspectief begon nu te komen

Hans Vredeman de Vries

Beide kunstenaars hielden zich met het zogenaamde “lineair perspectief” bezig.  Ze vervaardigden allerlei hulpmiddelen. En ze schreven daar boeken over. Uiteraard kwam dit fenomeen ook in Nederland in de belangstelling. Een bekende naam in deze wereld is de Nederlandse kunstenaar Hans Vredeman de Vries (1527 – 1606).

Basis moderne perspectiefleer

Ook hij heeft die een boek geschreven over het tekenen met perspectief. In dit boek behandelt hij de begrippen als verdwijnpunt en horizon die bij de moderne kijk op de perspectiefleer niet meer weg te denken zijn.

Perspectivisme

Er ontstond zelfs een stroming die het perspectivisme wordt genoemd. Maar na de renaissance is het denken over ruimtelijk tekenen niet echt wezenlijk meer veranderd. De opzet zoals we die vandaag kennen is niet veel anders dan die we al terug kunnen vinden in de Middeleeuwen